Regulacja AI w Unii Europejskiej
W grudniu 2023 roku Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie AI Act, który regulowałby kwestie związane ze sztuczną inteligencją. Uzgodniony tekst obie instytucje muszą teraz formalnie przyjąć, aby stał się prawem UE. Oczekuje się, że ostateczne przyjęcie, po którym nastąpi regulacja AI, odbędzie się w 2024 roku.
| W tym artykule sprawdzimy, czy sztuczna inteligencja jest w jakiś sposób prawnie regulowana w Unii Europejskiej. |
SPIS TREŚCI:
- Unia Europejska a regulacja AI
- Czy prawna regulacja AI jest możliwa?
- Artyści pozywają AI
Unia Europejska a regulacja AI
W 2021 roku Komisja Europejska opublikowała „Propozycje rozporządzenia dotyczącego sztucznej inteligencji”. Stanowiłaby ona, pierwszą w skali światowej, kompleksową regulację dotyczącą wykorzystania sztucznej inteligencji w różnych obszarach życia. W tym także: w sektorze publicznym, prywatnym i przemysłowym.
Główne cele propozycji regulacji to ochrona praw i wolności jednostek, zapewnienie bezpieczeństwa i jakości AI. Oprócz tego także promowanie innowacji i konkurencyjności. Propozycja ta obejmuje klasyfikację systemów AI na podstawie ryzyka, zdefiniowanie zakazanych praktyk (takich jak systemy stosowane do manipulacji ludźmi), a także ustanowienie wymogów dotyczących odpowiedzialności i nadzoru nad technologią sztucznej inteligencji.
Zaproponowane rozporządzenie stanowi próbę regulacji dynamicznie rozwijającej się dziedziny, mającej znaczny wpływ na różne aspekty życia społecznego i gospodarczego. Jednak, na chwilę obecną, propozycja ta jest w trakcie procesu legislacyjnego. Istateczna wersja regulacji może ulec zmianie w wyniku dyskusji i negocjacji między instytucjami UE oraz państwami członkowskimi. W grudniu 2023 roku Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły wstępne porozumienie w tej sprawie.
Główne założenia AI Act:
- Zakazuje się systemów stwarzających niedopuszczalne ryzyko, np. systemy do oceny wiarygodności społecznej oparte na stereotypach;
- Szczegółowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa, etyki i przejrzystości;
- Zapewnienie przejrzystości działania systemów AI;
- Ochrona użytkowników przed szkodliwymi systemami AI;
- Stymulowanie rozwoju odpowiedzialnej i etycznej sztucznej inteligencji.
Czy prawna regulacja AI jest możliwa?
Regulacje dotyczące sztucznej inteligencji są możliwe, a nawet konieczne. Ze względu na takie kwestie, jak to, że AI może służyć do celów szkodliwych, takich jak dyskryminacja lub nadzór. SI jest potężną technologią, która może mieć głęboki wpływ na społeczeństwo. Regulacja może pomóc w zapewnieniu, że sztuczna inteligencja jest rozwijana i wykorzystywana w sposób odpowiedzialny i etyczny. Społeczeństwo musi ufać tej technologii, aby móc z niej w pełni korzystać. Jednak AI stale ewoluuje, co utrudnia nadążanie regulacjom. Systemy SI mogą być bardzo złożone, co utrudnia ocenę ich ryzyka i wpływu.
Niemniej wprowadzenie skutecznych i zrównoważonych regulacji w dziedzinie sztucznej inteligencji jest wyzwaniem. Głównie ze względu na jej dynamiczny charakter, różnorodność zastosowań i potencjalne skutki społeczne i ekonomiczne. W związku z tym ważne jest, aby regulacje były elastyczne, proporcjonalne do ryzyka oraz oparte na konsultacjach z interesariuszami, ekspertami i społecznością.
Artyści pozywają AI
W ostatnim czasie coraz więcej artystów pozywa firmy produkujące narzędzia AI do generowania grafiki, takie jak Stable Diffusion i Midjourney. Zarzucają im one m.in.:
- Naruszanie praw autorskich: Artyści twierdzą, że narzędzia AI wykorzystują ich prace bez zgody do szkolenia modeli, co stanowi naruszenie praw autorskich.
- Nieuczciwą konkurencję: Narzędzia oferują możliwość generowania obrazów o wysokim poziomie szczegółowości za niewielkie pieniądze. Może to stanowić zagrożenie dla zarobków artystów.
- Brak kontroli nad twórczością: Twórcy obawiają się, że sztuczna inteligencja może doprowadzić do utraty kontroli nad ich twórczością, ponieważ generowane obrazy mogą być łudząco podobne do ich prac.
Jednym z takich przypadków było pozwanie zapoczątkowane przez francuskiego artystę Pierre’a Fautrela, który znany jest pod pseudonimem Obvious. W 2018 roku stworzył on dzieło „Edmond de Belamy”, które wygenerował przy użyciu algorytmów sztucznej inteligencji. Obraz przedstawiał portret mężczyzny o fikcyjnym nazwisku i sprzedano go na aukcji w Christie’s za około 432 500 dolarów. Jednakże, spór dotyczący praw autorskich wzbudził pytanie, kto jest właścicielem praw do tego dzieła – czy jest nim algorytm, programiści, czy może sam artysta?
W grudniu 2023 roku grupa trzech artystek z USA złożyła pozew zbiorowy przeciwko firmom Stability AI i Midjourney. W styczniu 2024 roku brytyjski artysta złożył pozew przeciwko firmie DeviantArt za udostępnianie narzędzia DreamUp, które generuje obrazy na podstawie opisów tekstowych. Nie znamy jeszcze wyników tych pozwów. Jakie inne zagrożenia niesie AI? – przeczytasz o tym na naszym blogu.